Шкултан вӗренсе тухакансем ППЭ тытаҫҫӗ. Хальлӗхе географипе, информатикӑпа, математикӑпа, историпе тата химипе кӑтартусем паллӑ.
Историпе кӑҫал 2 ҫын 100 балл пухнӑ. Вӗсем – Шупашкартан. Химипе 6 яш-хӗр 100 балл пухайнӑ. Вӗсем Шупашкарти 2-мӗш лицейран, Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейран, Улатӑрти 6-мӗш гимназирен, Вӑрмарти шкултан, Муркашри шкултан тата Краснормейски районӗнчи Мӑн Шетмӗ шкулӗнчен вӗренсе тухакансем.
Иртнӗ ҫулпа танлаштарсан, математикӑпа тата географипе ППЭ кӑтартӑвӗсем лайӑхланнӑ. Геграфипе чи нумаййи 96 балл пухнӑ.
Историпе 4 ҫын 100 балл пухнӑ. Пӗлтӗр унашкаллисем виҫҫӗн пулнӑ. Кӑҫал 80 балран ытларах пухакансем те чылайрах – 12,7 процент (пӗлтӗр – 9,5%).
Кӑҫал хими предметне суйлакансен йышӗ ӳснине те палӑртмалла.
Ҫӗнӗ Шупашкарти историпе ӳнер музейӗн комплексӗнче Вадим Шипуновӑн «Чӑваш Ен геральдики» куравӗ уҫӑлнӑ.
Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, музейӑн пысӑк залӗнче Чӑваш Енри районсемпе хуласен, ялсемпе саласен, вӗрентӳ учрежденийӗсен ялавӗсене ҫакнӑ.
Вадим Шипунов — геральдист ӳнерҫӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ. Вӑл — практика геральдикипе ӗҫлекен профессионал, ун пеккисем ҫӗршывӗпе те сахал.
Палӑртса хӑвармалла, Вадим Шипунов 200 ытла геральдика палли ӑсталанӑ. Вӗсен йышӗнче — Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш хулисен, Патӑрьел, Сӗнтӗрвӑрри, Канаш, Элӗк, Елчӗк, Пӑрачкав, Етӗрне, Шӑмӑршӑ, Вӑрнар, Улатӑр тата ытти район, предприятисемпе организацисен, йӑхсен, ялсен гербӗсемпе ялавӗсем.
Нумаях пулмасть «Образцовый детский сад» (чӑв. Тӗслӗхлӗ ача пачхи) пӗтӗм Раҫҫейри конкурса пӗтӗмлетнӗ. Унта конкурс материалӗсене тӑратнисене тӗнче тетелӗнчи уҫа лапамра хакланӑ.
Ҫӗршыври чи лайӑх 1000 ача пахчи шутне пирӗн республикӑри 15 учреждени лекнӗ. Вӗсен хушшинче, пӗр енчен тӗлӗнмелле пек, тепӗр енчен темех мар-тӑр, ялтисем кӑна мар, районтисем те пачах та ҫук. Чӑваш Енрен чи лайӑххисен шутне кӗнисем пурте — хуласенчен.
Шкул ҫулне ҫитменнисен вӗренӳ учрежденийсенчен Раҫҫейри чи лайӑх пин ача пахчинчи шутне пирӗн республикӑран ҫаксем: Шупашкарти 10-мӗш, 11-мӗш, 23-мӗш, 73-мӗш, 78-мӗш, 103-мӗш, 105-мӗш, 112-мӗш, 113-мӗш, 128-мӗш, 134-мӗш, 201-мӗш, 206-мӗш; Ҫӗнӗ Шупашкарти 2-мӗш, Ҫӗрпӳри 7-мӗш ача пахчисем.
Шупашкарта вырнаҫнӑ «Volga Models» агентствӑн моделӗ пулнӑ Лариса Петросян кӑҫал кӗркунне Америкӑра иртекен «Тӗнче пики — 2018» илем конкурсне хутшӑнӗ.
«Про Город» (чӑв. «Хула пирки») кӑларӑм пӗлтернӗ тӑрӑх, хайхи конкурсра Лариса Грузи чысне хӳтӗлӗ, мӗншӗн тесен вӑл пӗлтӗр ҫак ҫӗршывӑн пӗрремӗш вице-пикин ятне тивӗҫнӗ. Апла Лариса тӗнче пики пулса 250 пин доллар ҫӗнсе илме пултарать. Лариса Петросян Ҫӗнӗ Шупашкарта 20 ҫул ытла пурӑннӑ, нумаях пулмасть Грузие куҫса кайнӑ. Халӗ вӑл илем конкурсне хутшӑнма ҫине тӑрсах хатӗрленет. Тупӑшу хыҫҫӑн вара юрӑҫ пуласшӑн. Вӑл сӑвӑсем ҫырать, вӗсене кӗвве хывать. Хӑйне ятӑн альбом кӑларма ӗмӗтленет.
Палӑртса хӑвармалла, Лариса Петросян нумай ят ҫӗнсе илнӗ. Вӗсен йышӗнче — «Ҫӗнӗ Шупашкар вице-пики— 2010», «Чӑваш Ен вице-пики — 2010», «Пултарулӑх пики — 2010», «Чӑваш Ен топ-моделӗ — 2012» тата «Грузин пӗрремӗш вице-пики — 2017».
Ҫӗртме уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти Юханшыв бульварӗнче арҫынна хӗненӗ. Ӳсӗр арҫынсем иртсе пыраканскере тапӑннӑ, лешӗ йывӑр сурансене пула пульницӑна лекнӗ.
Арҫын йыттипе уҫӑлса ҫӳренӗ. «Вӑл лавкка умӗнчен иртсе пынӑ чухне ӳсӗр арҫынсем унӑн йыттине курсан тӑватӑ ураллӑ чӗрчунран шашлӑк тӑвас кӑмӑл пурри пирки каланӑ, йытта вӗсене хӑварма ыйтнӑ. Лешӗ тӑватӑ ураллӑ тусне хӳтӗленӗ. Кун хыҫҫӑн йытӑ хуҫи ҫине темиҫе арҫын сиксе ӳкнӗ. Вӗсенчен пӗри ӑна тӑн ҫухатичченех тапнӑ. Иртен-ҫӳрен васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ», — ҫапла каласа панӑ «Про Город» хаҫата Станислав Лукин.
Вӑл каланӑ тӑрӑх, ҫапӑҫнӑ арҫынсене полицие илсе кайнӑ. Шар курнӑскерӗн тӑванӗсем вара ҫапӑҫӑва курнисенчен пулӑшу ыйтаҫҫӗ.
Красноармейски район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Кузнецов асӑннӑ муниципалитет Республика кунне хатӗррине пӗлтернӗ. Аса илтерер, кӑҫал уявӑн тӗп мероприятийӗ Красноармейски районӗнче иртӗ. Уяв мероприятийӗсене йӗркелеме, объектсене ҫӗнетме муниципалитет Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗн грантне — 10 миллион тенке — тивӗҫнӗ.
Республика кунӗ тӗлӗнче Красноармейски районӗнче ҫӗнӗ объектсем хута кайӗҫ: фельдешрпа акушер пункчӗ, «Юмах» ачасен кану вырӑнӗ тата ытти те. Республика кунне хатӗрленсе ирттерес ыйтусене Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян ирттернӗ ларура тишкернӗ. Ҫӗнӗ Шупашкарпа Сӗнтӗрвӑрри районӗн пуҫлӑхӗсем уяв мероприятийӗсене епле хатӗрленни пирки отчет тунӑ. Яваплӑ министрсем те сӑмах илнӗ.
Ҫынсен правине хӳтӗлекен Европӑри суд Чӑваш Ен арҫыннине майлӑ пулнӑ. Вунӑ ҫул каялла пакунлисем кӳрентернӗ этем тӗрӗслӗх шыраса Страсбурга ҫитнӗ. Юридици енчен ӑна Алексей Глухов юрист пулӑшнӑ.
«Зона права» (чӑв. Право зони) юридици организацийӗпе ӗҫлекен Алексей Глухов пӗлтерни тӑрӑх «Интерфакс» информаци агентсви хыпарланӑ. Этем правине хӳтӗлекен суд йышӑнӑвне Страсбургри суд хӑйӗн сайтӗнче паян вырнаҫтарнӑ иккен.
Асӑннӑ суд енсене мирлӗ килӗшу тума сӗннӗ имӗш. Унти тӳресем 7100 еврӑпа калаҫса татӑлма ыйтнӑ. Анчах Раҫҫей правительстви шар курнӑ арҫынна хай вӑхӑтӗнче 20 пин тенкӗ тӳленипе ҫырлахасшӑн пулнине журналистсене Алексей Глухов пӗлтернӗ.
Иванов хушаматлӑ арҫынна 2007 ҫулта Ҫӗнӗ Шупашкарти милицин 1-мӗш номерлӗ участокри пунктне тытса кайнӑ. Унта хайхине милици капитанӗ темиҫе хутчен ҫапнӑ. Шар курнӑ арҫыннӑн хӑрах хӑлхи илтми пулнӑ. Пакунлине 2008 ҫулта виҫӗ ҫуллӑха хупса хунӑ.
Чӑваш Енӗн Инкеклӗ ӗҫсен патшалӑх комитечӗн ертӳҫи Вениамин Петров пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн республикӑра шыва кӗме ятарлӑ вырӑнсене 45 хатӗрленӗ.
Кун пирки вӑл Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлура каланӑ. Шыва кӗмелли вырӑнсене хатӗрлессипе пирӗн республикӑра Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Канашра, Сӗнтӗрвӑрринче, Муркашра, Шӑмӑршӑра, Етӗрнере, Елчӗкре тивӗҫлӗ хатӗрленӗ.
Сӑмах май, пӗлтӗр шыва путнисенчен 75 проценчӗ ӳсӗр пулнӑ. Пӗлтӗр хӑшӗсем Атӑл урлӑ ишсе каҫма хӑтланса чутах шар курман. Юрать, ҫӑлавҫӑсем вӑхӑтра асӑрхаса вӗсене пулӑшнӑ. Хӗрӗнкӗ пуҫпа шыва кӗме тӑхтамалла. Пӗчӗк ачасемпе те питех сыхӑ тӑмалла, вӗсене куҫран вӗҫертме юрамасть.
Чӑваш Енри Анастасия Скрябина «Что? Где? Когда?» кӑларӑм вӑйӑҫисене ыйту парса 50 пин тенкӗ ҫӗнсе илнӗ. Лешсем унӑн ыйтӑвне тӗрӗс хуравлайман.
Ҫӗнӗ Шупашкар пики вӑйӑҫӑсене 1921 ҫулти сӑнӳкерчӗке кӑтартнӑ, унта пралуклӑ алӑ тупанне сӑнланӑ. «Унта кӑтартнӑ япалана паян эпир мӗнле калатпӑр?» - ҫапла ыйтнӑ телеертӳҫӗ.
Вӑйӑҫӑсем тӗрлӗ шухӑш пӗлтернӗ: алӑ тупанӗ – светофор, алӑ типӗтмелли хатӗр. Анчах кусем – тӗрӗс мар. Кунашкал алӑ тупанӗ ниҫта та каймалла маррине пӗлтерет-мӗн. Ку палла автомобиль ҫине ҫирӗплетнӗ, тормоза пуссан вӑл хӗрлӗ тӗспе ҫутатнӑ. Вӑйӑҫӑсем тӗрӗс мар хуравланӑшӑн Чӑваш Ен хӗрне 50 пин тенкӗ панӑ.
Палӑртмалла: Анастасия Скрябина студентка «Что? Где? Когда» кӑларӑм вӑйӑҫисене унччен те ыйту панӑ. Ун чухне те вӑл укҫа выляса илнӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Шупашкарти «Олимпийский» (чӑв. Олимп) стадионта велоспорт-шоссе енӗпе Чӑваш Енӗн чемпионачӗ тата первенстви иртӗ. Ун вӑхӑтӗнче критериум енӗпе тупӑшӗҫ.
Чемпионата тата первенствӑна Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Патӑрьел, Канаш, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенчен спортсменсенчен пуҫтарӑнӗҫ. Чӑваш Енӗн Физкультурӑпа спорт министерствин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, 70 ытла ҫын пуҫтарӑнӗ.
Ӑмӑртӑва 15-16 ҫулсенчи хӗрсемпе каччӑсем, 17-18 ҫулсенчи юниорсемпе юниоркӑсем, арҫынсемпе хӗрарӑмсем хутшӑнӗҫ.
Спортсменсен 21-30 километр тӑршшӗне тупӑшма тивӗ.
Чемпионата хутшӑнакансене 10 сехет те 30 минутра регистрацилеме пуҫлӗҫ. Старта спортсменсем 11 сехетре тухӗҫ.
+5.3 °C